یکی از نوشیدنی های مورد علاقه ما ایرانیان دوغ است . دوغ انواع مختلفی دارد که در دو نوع کلی:
به گازدار و بدون گاز تقسیم بندی می شود و هر کدام از آن ، خود تقسیم بندی جداگانه ای دارد ،
مانند انواع دوغ های محلی با نام های مختلف ، دوغ کفیر ، دوغ گرمادیده و … . دوغ گازدار فراوردهای است
که بعد از فراوری به روش اول به آن گاز کربنیک تزریق میشود. دوغ حرارت دیدهٔ بدون گاز فراوردهای است که
بعد از فرایند آن به روش اول، برای افزایش قابلیت نگهداری و جلوگیری از تولید گاز تحت تأثیر فرایند حرارتی قرار داده شود.
دوغ حرارت دیدهٔ گازدار فراوردهای است که بعد از فرایند آن ،برای ایجاد گاز در اثر تخمیر طبیعی، باکتری های
ترموفیل مورد استفاده در تولید ماست (استرپتوکوکوس ترموفیلوس و لاکتوباسیلوس دبروکی بولگاریکوس) به آن اضافه شود.
طراحی خط تولید لبنیات بر مبنای مشخصات محصولات نهایی تولیدی انجام پذیرفته و عملکرد تجهیزات به کار رفته
در خط تولید نیز همیشه بر مبنای استاندارد های رسمی و بین المللی تعریف میگردد و در کنار آن ایمنی و بهداشت
نیز به عنوان جزیی لاینفکی از خطوط تولید مدرن و پیشرفته شرکت فراز صنعت تعریف می شود .
افتخار ما رضایت مشتریان و ارتباط مداوم با آنها است .
دوغ در گذشته یکی از فراوردههای جانبی کره محسوب میشد. برای تهیهٔ آن، ابتدا ماست پرچرب را با آب رقیق میکردند،
سپس با استفاده از مشک،چربی آن جدا شده و باقیمانده بهعنوان دوغ مصرف میشد.
امروزه با تغییر در روند تولید کره به لحاظ تکنولوژی، روش تولید دوغ نیز بهعنوان نوشیدنی تخمیری شیری تغییر یافتهاست.
تولید صنعتی دوغ بدون گاز و دوغ گازدار در ایران سابقهای بیش از چهل سال دارد و با توجه به نحوه تولید این فراورده،
میتوان آن را به انواع زیر تقسیم کرد: دوغ، دوغ گازدار، دوغ حرارت دیده بدون گاز، دوغ حرارت دیده گازدار.
در حال حاضر، استاندارد بینالمللی این نوشیدنی به نام ایران ثبت شده و به عنوان میراث فرهنگی غذا شناخته میشود.
یکی از مهم ترین بخش ها در خط توليد دوغ ایجاد یک فرمولاسیون خوب و مناسب برای تولید دوغ می باشد
ایجاد یک فرمو لاسیون نیاز به تحقیقات و ازمایشات بسیار دارد .
دوغ فراورده ای است که از رقیق کردن ماست با آب آشامیدنی و یا معدنی و یا آب پنیر تخمیر شده بدست می آید ،
رنگ آن باید سفید باشد و دارای طعم وبوی مخصوص خودش باشد . دوغ تامیین کننده یک چهارم نیاز روزانه بدن به
کلسیم و حاویی ویتامین های B12 , B2 , B6 است و از این رو قوی کننده استخوان می باشد .
وجود باکتری های مفیدی مانند استرپتوکوکوس ، ترموفیلیوس و لاکتوباسیلوس بولگارس اثرات بسیار مفیدی بر
سلامت دستگاه گوارش دارد و مانع رشد ارگانیسم های مضر می شود .
pHماست اسیدی است و اسید لاکتیک بالایی دارد و به همین دلیل، اجازه ی رشد به خیلی
از میکروب ها را نمی دهد.
مساله ای که با دوغ داریم این است که دوغ های سنتی از نظر آب و مواد معطر مثل سبزیجات
و عرقیاتی که به آن اضافه می شود از نظر بهداشتی مشکوک هستند و
موارد متعددی از آلودگی های میکروبی در این نوع از نوشیدنی ها در آزمایشگاه ها
به اثبات رسیده است. در مورد دوغ های صنعتی نیز اگر وقتی دوغ تولید می شود،
زنجیره ی حمل و نقل اش، در شرایط سرمایی مناسبی باشد، یعنی از کامیون های یخچال دار
با دمای معمولا بین ۴ تا ۸ درجه سانتی گراد بالای صفر استفاده شود، اغلب مشکل خاصی ایجاد نمی شود؛
البته به شرطی که در مغازه هم در یخچال نگهداری شود.
متاسفانه برخی مغازه داران، دوغ را در بیرون از یخچال می گذارند. این مساله به ویژه در فصل گرما باعث می شود
که هم گاز زیادی در دوغ تولید شود و هم مزه اش بیش از حد ترش شود و حتی به تلخی بزند.
یعنی آنزیم های تجزیه کننده پروتئین فعال شده و در نهایت مزه نامناسبی ایجاد کنند و تاریخ انقضا
سریع تر از آن چه روی بطری نوشته شده است، فرا می رسد؛ زیرا تاریخ انقضای درج شده را به شرط نگهداری دوغ در یخچال تخمین زده اند .
برای حفظ کیفیت انواع دوغ گازدار و بدون گاز و افزایش زمان ماندگاری آن بهتر است در یخچال و در مکانی به دور
از تابش مستقیم آفتاب نگه داری شود هرچند نگه داری از آن در مکانی با دمایی معمولی مشکلی ایجاد نمی کند .
دوغ ها به دو روش صنعتی و سنتی اماده می شوند، در روش صنعتی نیاز به دستگاه ها و انجام اعمال خاصی می باشد
و دوغ بدون استفاده از ماست تهیه می شود و در تهیه دوغ سنتی ماست و اب در مخزن مخلوط می شوند,
طعم مورد نظر به ان اضافه می شود و به دستگاه پرکن منتقل می شود ، بعد از فرایند پرکردن دوغ در ظرف مناسب
( مورد نظر شما ) جت پرینتر تاریخ می زند، روی ظرف برچسب مورد نظر زده می شود و شیرینگ می شود .
ابتدا براي تهيه دوغ نياز به آب تصفيه است كه بعد از مرحله تصفیه آب و بدست آوردن آب آشامیدنی ، آب وارد مخزن هاي
ذخیره میشود و از طرفی دیگر مواد اولیه مورد نیاز برای تولید دوغ که بستگی به فرمولاسیون دوغ و سلیقه تولیدکننده دارد
در مخزن های دیگر ذخیره می شود . سپس توسط سیستم انتقال به میکسر وارد شده و با هم ترکیب می شوند.
بعد از این مرحله فیلتراسیون، عمليات پركن ،درب بندي و انتقال بر روي نوار بصورت مكانيكي توسط
دستگاه پركن روتاري مايعات رقيق انجام مي شود. دستگاه فوق قابليت تغيير نازل بنا به سفارش مشتري را دارد و
دستگاه داراي مخزن درب با ۴۰۰۰ درب مي باشد و ظرفيت توليد ۳۰۰۰ بطري ۱/۵ ليتري است.
بطري ها بعد از عمليات پركن، بر روي نوار منتقل شده و براي برچسب زدن وارد دستگاه ليبل زن
بعد از عمليات ليبل زن ،بطري ها براي چاپ اطلاعات محصول، توسط دستگاه جت پرينتر
اطلاعات لازم بر روي بطري درج مي گردد.
بطري ها بعد از سپري كردن تمام فرآيندهاي بالا براي عرضه به بازار نياز به بسته بندي دارند
بطري ها توسط دستگاه شيرينگ پك اتومات يا نيمه اتومات در بسته بندي هاي مورد نظر
كه معمولا در بسته هاي ۲ الي ۳ رديفه ،بسته بندي مي شوند.